حافظه ی کاذب می تونه خیلی ترسناک باشه. اما در عین حال نشون میده مغز ما چه توانایی های خارق العاده ای داره! در قسمت جدید رادیو یارا درباره ی false memory حرف می زنیم.
[audio mp3="https://nerdishme.ir/wp-content/uploads/2022/12/episode-36.mp3"][/audio]
حافظه کاذب چیست؟
حافظه کاذب یا false memory به اون قسمتی از حافظه اشاره می کنه که ما چیزهایی رو به یاد میاریم که یا اتفاقا نیفتادن، یا خیلی متفاوت اتفاق افتادن. اهمیت این نوع از حافظه در کارهای دادگاهی خیلی زیاده. چرا؟ چون خیلی پیش میاد که شاهدهای عینی یک حادثه شهادتی کاملا متفاوت با اتفاقی که افتاده ارائه میدن. آیا این موضوع اثبات شده؟ بله! دکتر الیزابت لافتوس سالهای زیادیه که روی این موضوع کار میکنه. ایشون و گروهشون در تحقیقاتشون متوجه شدن که میشه با اطلاعات غلط (False Memory) دادن به آدمها، اونها رو سوق بدیم به سمت شهادت اشتباه دادن!
در یک برنامه ی آموزشی، سربازان امریکایی نیم ساعت توسط یک فرد مورد بازجویی قرار گرفتن. شرایط بازجویی هم از نظر فیزیکی و هم از نظر روحی بسیار شدید بوده. بعدا تیم پژوهشی، دکتر لافتون این افراد رو مورد سوال قرار داده بودن تا ببینن آیا اونها میتونن بازجو رو شناسایی کنن یا خیر. بازجویی اصلی فرد سمت راست بوده، و تعداد زیادی از شرکت کننده ها تحت تاثیر نحوه ی سوال پرسیدن و اطلاعات غلطی که بهشون داده شده فرد سمت چپ رو به عنوان بازجو شناسایی کردن!
![]()
کاشت حافظه کاذب
محققین حتی تونستن با موفقیت حافظه هایی رو در ذهن آدمها بکارن. مثلا ادمی رو متقاعد کنن که وقتی بچه بوده یک حیوان وحشی بهش حمله کرده درحالیکه چنین چیزی اصلا اتفاق نیفتاده بوده. پژوهش هایی از این دست خیلی زیاده و به ما این رو میگه که حافظه مون زیاد هم قابل اعتماد نیست. در نتیجه شاید بیشتر باید حواسمون رو جمع اطلاعاتی بکنیم که به عنوان ورودی مغزمون عمل می کنن و زیاد هم روی خاطرات و تجربه های بقیه حساب باز نکنیم!
منبع
تدتاک دکتر لافتوس: How Reliable is Your Memory
