موضوع قسمت پنجم پادکست نردیشمی ، اهمیت طرز فکر ما و تاثیرش در زندگی مونه. در این قسمت درباره ی اثر پلاسیبو (placebo effect) هم حرف می زنیم. پلاسیبو به روش های درمانی (دارو ، تزریق، جراحی و ...) گفته میشه که به صورت مصنوعی روی بیمار انجام میشه. یعنی هیچ مبنای علمی نداره. معمولا پلاسیبو روی بیمارها تاثیرهای جالبی میذاره. به همین دلیل دانشمندان به تحقیق روی پلاسیبو علاقه مندند. اثر پلاسیبو به ما نشون میده که طرز فکر ما چه قدرت فوق العاده ای داره!
در قسمت پنجم پادکست نردیشمی:
- اثر پلاسیبو چیه و چه تاثیری روی بهبودی جسمانی ما داره؟
- از اثر پلاسیبو چی می فهمیم؟
- چرا طرز فکر ما مهمه؟
اثر پلاسیبو چیست؟
پلاسیبو (Placebo) به روش های درمانی گفته میشه که برای بیماران انجام میشه و اثرگذار هم هست. ولی هیچ مبنای علمی نداره.مثلا داروی بی اثری رو به بیمار میدن و بهش میگن که این دارو برای دل درد خوبه و به طرز عجیبی درد بیمار خوب میشه! امروزه پلاسیبو به عنوان یه روش درمانی،کاربرد گسترده ای پیدا کرده و تحقیقات زیادی درمورد اون انجام میشه.
برای مثال در یک بیمارستان، بیمارانی که درد قلبی داشتن رو به دو گروه تقسیم کردن. به یک گروه، خود پزشک داروی مورفین رو که یک داروی ضد درده به بیمار تزریق کرده و بیمار در جریان تزریق این دارو بوده. در حالی که توی گروه دوم همین مقدار مورفین با دستگاه های اتوماتیک به بیمار تزریق شده بود. وقتی در مورد میزان کاهش درد از بیماران دو گروه پرسیده شد،به طرز عجیبی دیدن که درد در بیمارانی که میدونستن دارن مورفین دریافت می کنند،بیشتر کم شده بود!
اثر پلاسیبو تعریف جدیدی نیست و پزشک ها از قدیم از این روش استفاده می کردند،حتی یک وقتهایی مامان هامون با دادن یک آب جوش نبات معمولی و گفتن اینکه با این حالت خوب میشه،حال ما رو خوب می کردند.حتی در سال 1970 در آمریکا از این روش برای تست کردن دارو های جدید استفاده می شد که البته امروزه این کار به خاطر مسائل اخلاقی یه مقدار محدود شده! (هرچند در دوران اپی دمی کرونا برای تست واکسن ها همچنان از پیلاسیبو استفاده میشد.)
تا اینجا تعریف پلاسیبو و اهمیت اون رو متوجه شدیم.حالا بهتره یک نگاهی به علت و مفهوم پلاسیبو داشته باشیم.
چرا پلاسیبو چنین اثری داره؟
بعضی ها معتقدن که علت اثر پلاسیبو اینه که بیماران تمایل دارند پزشکشون رو راضی کنند و برای همین به پزشکشون میگن حالشون بهتر شده در حالی که واقعا بهتر نشدن. البته این نظر خیلی طرفدار نداره. چند سال پیش توی دانشگاه هاروارد آزمایشی انجام شد که نتایج خیلی جالبی داشت. توی این آزمایش،از آدم ها می خواستند که به آزمایشگاه بیان و در ازای خوردن شِیک رایگان،بهشون اجازه بدن بعد خوردنش،ازشون آزمایش خون بگیرند. در واقع هدف از گرفتن آزمایش،این بود که سطح خونی هورمون گرلین(ghrelin) را که هورمون اشتها نام داره و باعث احساس گرسنگی ما میشه،اندازه بگیرند. در هفته اول به شرکت کنندگان گفته شد که شیکی که بهشون دادن یه شیک رژیمیه که حدود 140 کالری داره و فاقد قند و چربیه و بعد توی آزمایشی که گرفتن مشخص شد که سطح گرلین در شرکت کنندگان کاهش پیدا کرده ولی خیلی کم. در هفته دوم به همون شرکت کنندگان گفته شد که شیکی که بهشون دادن حدود 620 کالری داره و بعد آزمایش خونِ مجدد گرفته شد،این بار سطح گرلین حدود سه برابر کاهش پیدا کرد. خب در نگاه اول،نتایج خیلی منطقیه اما واقعیت اینه که هر دو شیک مثل هم بوده و حدود 380 کالری داشتن و سطح هورمون شرکت کنندگان فقط با فکری که در مورد اون شیک داشتن،تغییر کرده بود و این یعنی قدرت طرز فکر!
چرا طرز فکر ما مهمه؟
درسته که دانشمند ها،هنوز دلیل علمی برای پلاسیبو پیدا نکردن اما پلاسیبو یک چیز خیلی مهم رو به ما نشون میده و اون
تاثیر انتظار بهبودی در بهبودی واقعی ماست. وقتی فکر ما انتظار بهتر شدن در هر زمینه ای رو داره، این فکر،جسم رو هل میده به سمت بهتر شدن،به سمت کمتر درد کشیدن،به سمت سیر شدن و در واقع "طرز فکر" مثل عینکی میمونه که ما از پشت اون دنیا رو می بینیم و پیش فرضی هست که ذهن ما،با این پیش فرض،دنیا رو می بینه و تحلیل می کنه و یه چیز خنثی توی زندگیمون نیست. بلکه نقش فعالی توی نحوه ی زندگی کردن ما داره.
یعنی تنها چیزی که ما رو چاق می کنه،غذایی نیست که می خوریم؛ طرز فکرمون هم هست!
یا تنها چیزی که روی درد کشیدن ما اثر داره، میزان قوی بودن مسکنمون نیست بلکه طرز فکرمون هم هست!
و حالا که اهمیت طرز فکر رو فهمیدیم،ازتون می خوام کنار جملات تاکیدی مثبتی که قبلا نوشتین،این جمله رو هم اضافه کنید که " طرز فکر من تاثیرگذاره" و این جمله،پر از قدرته،قدرتی که ما در کنار شرایط بیرونی،درون خودمون داریم!
* اگه قبلا گوش دادین هم آفرین!
بقیه ی قسمت های پادکست نردیشمی
اینجاست.
پادکست نردیشمی رو می تونید از اینجاها هم گوش بدید:
لینک پادکست نردیشمی در کست‌باکس
منابع این قسمت:
The power of the placebo effect - Emma Bryce
Change your mindset, change the game | Dr. Alia Crum | TEDxTraverseCity
